Zapalenie kaletki maziowej - rozpoznawanie i leczenie

Zapalenie kaletki maziowej jest bolesnym zapaleniem kaletki maziowej, rodzaju małej poduszeczki, która zapewnia ślizganie się ścięgien po kościach. Najczęściej powodowane przez powtarzające się ruchy. Torebka to płaski, wypełniony płynem worek, który pomaga skórze, mięśniom, ścięgnom i więzadłom ślizgać się po kościach. Płyn ten, obecny w niewielkich ilościach, zmniejsza tarcie prowadzące do zużycia i zapewnia smarowanie.

Najczęściej zapalenie kaletki maziowej dotyka barku, ale może również dotyczyć innych struktur: biodra, miednicy, łokcia, kolana, palców i pięty.

Zapalenie kaletki maziowej jest najczęściej związane z przeciążeniem lub urazem kaletki maziowej. Niektóre choroby zapalne stawów mogą również powodować zapalenie kaletki maziowej.

Kto jest narażony na zapalenie kaletki maziowej?

Każdy z nas jest narażony na zapalenie kaletki maziowej. Jednak osoby, które uprawiają sport lub wykonują zawód wymagający wykonywania powtarzalnych ruchów, są szczególnie narażone na ryzyko. Chodzący i biegający są narażeni na ryzyko zapalenia kaletki maziowej biodra, kolana, kostki lub pięty Achillesa.

Jakie są różne formy tej choroby?

• Ostre zapalenie kaletki maziowej trwa od kilku godzin do kilku dni. Może być spowodowany wstrząsem, nagłym ruchem lub chorobą zapalną stawów. Obszar ten jest bolesny przy poruszaniu lub dotykaniu. Skóra może być czerwona i/lub obrzęknięta. Szczególnie bolesne jest ostre zapalenie kaletki maziowej wtórne do dny mocznanowej.
• Przewlekłe zapalenie kaletki maziowej jest wynikiem powtarzających się lub uporczywych epizodów ostrego zapalenia kaletki maziowej, powtarzających się urazów lub zużycia. Skutkuje to długotrwałym obrzękiem i bólem (do kilku miesięcy), który może ograniczać ruch. Bezruch może prowadzić do utraty mięśni, która jest częstym powikłaniem.

Przyczyny: co powoduje zapalenie kaletki maziowej?

Kaletki są rodzajem małych poduszek wypełnionych płynem, które odgrywają rolę w zmniejszaniu tarcia i smarowaniu mięśni. Zapobiegają one zużyciu, gdy struktury takie jak skóra, ścięgna, mięśnie lub więzadła ocierają się o kości. Znajdują się one na ramionach, łokciach, biodrach, kolanach, kostkach, piętach i palcach. W stanie zapalnym, kaletka zwiększa swój rozmiar i gromadzi się w niej płyn.

Jakie są czynniki ryzyka?

Zapalenie kaletki maziowej może dotknąć każdego w każdym wieku. Istnieją czynniki, które predysponują do tego zapalenia.

• Czynniki anatomiczne: pewne anomalie anatomiczne predysponują do rozwoju zapalenia kaletki maziowej.
• Zapalenie stawów związane z niektórymi chorobami przewlekłymi lub z infekcją.
• Wykonywanie pewnych czynności, które wiążą się z powtarzalnymi lub traumatycznymi dla stawów ruchami.
• Używanie źle dopasowanego sprzętu podczas aktywności fizycznej (np. noszenie zbyt ciasnych butów).

Jakie są objawy zapalenia kaletki maziowej?

• Zapalenie torebki stawowej najczęściej dotyka barku. Może również wpływać na biodro, miednicę, łokieć, kostkę, piętę lub palce.
• Ból i sztywność o różnym nasileniu, nasilające się pod wpływem ruchu.
• Obrzęk kaletki maziowej, szczególnie częsty w zapaleniu kaletki maziowej łokcia;
• Zaczerwienienie skóry w obszarze objętym stanem zapalnym;
• W przypadku infekcji: gorączka, zmęczenie, zmiany skórne...

Jakie są wskazówki dotyczące zapobiegania?

Trudno jest zapobiegać zapaleniu kaletki maziowej. W rzeczywistości w badaniach przesiewowych nie poszukuje się predysponujących czynników anatomicznych. Na ogół anomalia anatomiczna jest odkrywana przy okazji urazu z nią związanego, np. zapalenia kaletki maziowej.

Środki zapobiegawcze mogą obejmować naukę kontroli ruchu (przyjmowanie właściwych postaw podczas uprawiania aktywności fizycznej), ale także ćwiczenia wzmacniające mięśnie i rozluźniające, które zmniejszają ryzyko urazu.  Zaleca się również:

• unikać powtarzających się ruchów
• używać odpowiedniego sprzętu podczas uprawiania aktywności fizycznej lub sportowej.

W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów, które mogą sugerować chorobę, należy szybko skonsultować się z lekarzem. Nierzadko zdarza się, że ból jest lekceważony, aż staje się nie do zniesienia lub powoduje komplikacje.

Badania: jak ją zdiagnozować?

Jeśli masz jakiekolwiek objawy, które sugerują, zaleca się, abyś skonsultował się ze swoim lekarzem rodzinnym, lekarzem sportowym lub reumatologiem.

Badanie kliniczne jest na ogół wystarczające do zdiagnozowania tendinopatii, ale dodatkowe badania mogą być konieczne do zidentyfikowania zapalenia kaletki maziowej.

Badania obrazowe, takie jak ultradźwięki lub rezonans magnetyczny są wykorzystywane do uwidocznienia zapalenia kaletki maziowej. Badanie płynu w zmienionej chorobowo bursie może również potwierdzić diagnozę.