Choroba Haglunda-Severa – wszystko co musisz wiedzieć

Choroba Severa jest zaburzeniem wzrostu, które powoduje ból pięty u dzieci. Związana z nadmiernym stresem lub powtarzającymi się urazami, choroba dotyka szczególnie sportowców, którzy nie osiągnęli jeszcze wieku dojrzewania.

Choroba Severa jest schorzeniem spowodowanym nadmiernym obciążeniem pięty i łydki. Kość piętowa jest jedyną kością w pięcie i jest połączona ścięgnem z łydką. Jeśli łydka i ścięgno Achillesa będą nadmiernie obciążać niedojrzałą kość piętową, u dziecka może dojść do urazów z przeciążenia.

Dziecko cierpi na ból w pięcie: po jednej lub obu stronach pięty lub pod piętą. Ból nasila się przy wysiłku oraz gdy dziecko stoi na palcach. Łagodzi go odpoczynek. Choroba jest czasami widoczna poprzez obecność obrzęku, który jest oznaką stanu zapalnego.

Kto jest dotknięty chorobą?

Choroba Severa dotyka dorastające dzieci (przed 15 rokiem życia). Dotyka szczególnie młodych chłopców w wieku od 8 do 12 lat, którzy biorą udział w intensywnym wysiłku fizycznym, silnie wpływającym na stawy. Szczyt zachorowań przypada na okres między 9 a 10 rokiem życia.
Objawy ustępują w okresie dojrzewania (co odpowiada pojawieniu się miesiączki u dziewcząt i wystarczającej dojrzałości kości miednicy u chłopców).

Jakie są różne stadia choroby?

Podczas stawiania diagnozy, lekarz stara się ustalić stadium choroby Severa. W tym celu lekarz szuka bólu poprzez uderzenie młotkiem odruchowym w kość piętową (lub calcaneus) i bolesne miejsce: nazywamy to testem ściskania. Test ten pozwala nam podzielić chorobę na cztery stadia.
           Etap 1: ból jest wywoływany przez aktywność fizyczną.
           Etap 2: ból pojawia się podczas aktywności fizycznej bez reperkusji funkcjonalnych (dziecko może kontynuować swoją aktywność).
           Etap 3: ból pojawia się podczas aktywności fizycznej, utrzymuje się przez cały dzień i ma wpływ na funkcjonowanie (ograniczenie lub nawet zaprzestanie aktywności).
           Etap 4: ból jest prawie stały, podczas wszystkich czynności fizycznych i prostych czynności codziennych.

Przyczyny: co powoduje tę chorobę?

Choroba Severa jest klasyfikowana jako osteochondroza apofyzjalna lub pozastawowa, ma głównie podłoże mechaniczne.

Choroba Severa jest spowodowana powtarzającymi się obciążeniami, które przekraczają tolerancję pięty dziecka. Tolerancja ta ulega zmniejszeniu podczas wzrostu: kości dziecka wyrastają z miękkiej, kruchej chrząstki zwanej płytką wzrostową. Kiedy dziecko skończy rosnąć, płytka wzrostowa staje się kością zbitą (i nie pozwala już kościom na wydłużanie się). Ponadto, dojrzewające mięśnie są mniej elastyczne niż w wieku dorosłym. W wyniku tego, jeśli dziecko regularnie uprawia intensywny wysiłek fizyczny, mięsień łydki (który nie jest zbyt elastyczny) i ścięgno Achillesa mają tendencję do nadmiernego naciągania kości piętowej (lub kości piętowej) i płytki wzrostowej (która nie jest zbyt mocna) na końcu tej kości.

Choroba dziecka uprawiającego sport

Pięta rozwija się do 15 roku życia, dlatego choroba Severa może wystąpić przed tym wiekiem, zwykle między 9 a 14 rokiem życia. Dotyka głównie dzieci wysportowane, które regularnie uprawiają sporty o dużej intensywności: piłkę nożną, piłkę ręczną, rugby, bieganie, taniec, tenis, skakanie na skakance itp.

Jakie są czynniki ryzyka?

Czynniki ryzyka wystąpienia choroby Severa są następujące

• Wiek: choroba dotyka dzieci przed 15 rokiem życia. Najczęściej w wieku od 9 do 14 lat.
• Płeć: chłopcy są bardziej narażeni na ryzyko niż dziewczęta;
• Częstotliwość i intensywność aktywności fizycznej: choroba dotyka dzieci, które regularnie i intensywnie uprawiają sporty urazowe: piłka nożna, bieganie, taniec itp;

pewne czynniki anatomiczne:

• brak elastyczności przy sztywnym mięśniu brzuchatym łydki
• krótkie ścięgno Achillesa;
• złe ułożenie ciała;
• otyłość;
• wysoka postura.

Niektóre warunki sportowe:

• brak treningu;
• brak przygotowania fizycznego i rozgrzewki;
• brak ćwiczeń regeneracyjnych i rozciągających;
• twarde podłoże lub niskiej jakości podłoga;
• źle dopasowany sprzęt, np. ciasne buty.

Nieodpowiednie leczenie bez korekcji zaburzeń statyki stopy tylnej może prowadzić do powstania tendinopatii piętowej Achillesa w wieku młodzieńczym;

Jeśli nie jest właściwie prowadzona, choroba Severa może postępować do wczesnego zapalenia kości i stawów, deformacji stawów i przewlekłego uszkodzenia tkanek miękkich.

Jakie są zalecenia dotyczące zapobiegania?

W celu zapobiegania chorobie Severa, można zalecić rodzicom i nauczycielom sportu dzieci poniżej 15 roku życia, aby upewnić się, że unikają one zajęć sportowych, które są :

• zbyt intensywne. Zwłaszcza, jeśli wiąże się to z powtarzalnymi ruchami (bieganie, taniec, piłka nożna, itp.);
• bez rozgrzewki czy wcześniejszego przygotowania;
• bez wystarczającej regeneracji i ćwiczeń rozciągających;
• na słabej jakości lub nieodpowiednim podłożu;
• z nieodpowiednim sprzętem;

Badania: jak stawia się diagnozę?

Rozpoznanie jest zasadniczo kliniczne: ból pięty u dzieci uprawiających sport jest szczególnie sugerujący. Badanie ultrasonograficzne w gabinecie lekarskim pozwala uwidocznić charakterystyczną dla choroby Severa morcelizację chrząstki i kości, a niekiedy także stan zapalny. Konieczne jest jednak wykonanie przez lekarza dodatkowego zdjęcia rentgenowskiego, aby upewnić się, że ból nie jest wynikiem innej patologii, np. guza.

Choroba Severa: jak ją leczyć?

W przeszłości obszar ten był całkowicie unieruchomiony za pomocą gipsu, ale ten rodzaj leczenia jest przestarzały i grozi osłabieniem struktur kostnych i mięśniowych.  Obecnie leczenie choroby Severa różni się w zależności od stopnia zaawansowania choroby.

Jeśli dziecko może nadal się poruszać :

• proponuje się ograniczenie (lub nawet zaprzestanie) uprawiania sportu, który spowodował ból; noszenie paska stabilizującego piętę podczas uprawiania sportu może pozwolić na mniejszą intensywność
• W najpoważniejszych przypadkach, jeśli dziecko nie może się poruszać, kule i but do chodzenia mogą być zasugerowane, jeśli dziecko nie może postawić stopy.