Zespół metaboliczny i insulinooporność, jakie są powiązania?

Cukrzyca typu 2 jest połączeniem insulinooporności i nieprawidłowego wydzielania insuliny w różnym stopniu. Problem ten jest często związany z innymi problemami metabolicznymi zgrupowanymi pod pojęciem "zespół metaboliczny".

Jak rozwija się insulinooporność?

Insulina jest produkowana przez trzustkę w celu regulowania poziomu glukozy (cukru) we krwi, pomagając jej przedostać się do komórek i przekształcić w energię.

Jednak zły styl życia (siedzący tryb życia, złe nawyki żywieniowe, itp.) będzie sprzyjał wzrostowi cholesterolu, nadwadze i otyłości. Nagromadzenie tłuszczu wokół talii (otyłość brzuszna) zaburza rolę insuliny.

Zjawisko to, znane jako "oporność na insulinę", powoduje, że organizm nie wykorzystuje cukru tak dobrze, jak powinien i w związku z tym poziom cukru we krwi jest wyższy. Ten wzrost poziomu cukru we krwi hiper-stymuluje trzustkę, która zwiększa wydzielanie insuliny, aby to zrekompensować. Po pewnej liczbie lat ewolucji trzustka ulega wyczerpaniu, pojawia się nietolerancja glukozy, a następnie cukrzyca typu 2.

Ta insulinooporność może być zdiagnozowana poprzez zwiększenie obwodu talii. Prosta taśma miernicza pozwoliłaby więc na wczesne wykrycie nowego wroga tętnic i trzustki.

Jakie są zagrożenia związane z insulinoopornością?

Wysoki poziom cukru przez kilka lat będzie stopniowo docierał do tętnic i małych naczyń krwionośnych. Skutki tego odczuwane są w całym organizmie:

• Serce: uszkodzone zostają tętnice wieńcowe, co w pierwszej kolejności prowadzi do ryzyka wystąpienia dusznicy bolesnej, a następnie zawału mięśnia sercowego;
• Oczy: cukrzyca jest przyczyną ślepoty, ze względu na uszkodzenie małych tętnic nawadniających siatkówkę;
• Tętnice: ryzyko to wysokie ciśnienie krwi i zapalenie tętnic, z amputacją w najpoważniejszych przypadkach;
• Nerwy: wrażliwość i ból zmniejszają się w nogach, mówimy o neuropatii;
• Stopy: istnieje ryzyko owrzodzeń i trudnego gojenia;
• Nerki: ryzykiem jest rozwój przewlekłej niewydolności nerek.

Zapobieganie i leczenie insulinooporności

Środki dietetyczne

W przypadku nadwagi, a w szczególności nadmiaru tkanki tłuszczowej brzusznej, każda utrata wagi, nawet niewielka, jest korzystna, gdyż poprawia wrażliwość na insulinę. W praktyce nie ma potrzeby przechodzenia na drakońską dietę, której nie będziesz w stanie utrzymać przez dłuższy czas. Warto zrewidować swoje nawyki żywieniowe z dietetykiem, aby stały się zdrowsze:

• Ogranicz spożycie szybkich cukrów i tłuszczów (wędliny, masło, chipsy, śmietana, sery itp.);
• Preferuj powolne węglowodany, z naciskiem na pełnoziarniste produkty zbożowe;
• Jedz chude białka, takie jak ryby lub białe mięso;
• Skup się na błonniku pokarmowym, owocach i warzywach;
• Zmniesz spożycie alkoholu.

Regularna aktywność fizyczna

Utrzymanie masy mięśniowej zwiększy przepływ krwi, mięśnie lepiej reagują na insulinę. Ponadto, podczas uprawiania sportu, a nawet po zakończeniu sesji, glukoza jest lepiej transportowana, a wolne kwasy tłuszczowe są łatwiej zużywane. Co jest idealne? Od 3 do 5 sesji po co najmniej 30 minut tygodniowo. Należy zaczynać stopniowo, w zależności od swoich możliwości i zawsze w porozumieniu z lekarzem, jeśli cierpisz na znane patologie.

Leczenie farmakologiczne

Leki mogą być stosowane jako uzupełnienie środków higienicznych i dietetycznych. Ma na celu zmniejszenie insulinooporności i leczenie cukrzycy. Polega na przyjmowaniu leków przeciwcukrzycowych na e-receptę doustnie lub w zastrzykach.

Związek między insulinoopornością a zespołem metabolicznym

Termin zespół metaboliczny jest używany, gdy u danej osoby występują co najmniej trzy z następujących pięciu parametrów:

• Obwód talii > 102 cm u mężczyzn i > 88 cm u kobiet - do modulacji w zależności od grupy etnicznej;
• Triglicerydy > 150 mg/dl (1,7 mmol/L) (lub w trakcie leczenia nadmiaru triglicerydów);
• Glukoza we krwi na czczo > 1 g/dl (lub w trakcie leczenia cukrzycy);

Zjawisko to nasila się z wiekiem, w przypadku chorób układu krążenia, nadwagi, braku aktywności fizycznej i palenia tytoniu. 

Insulinooporność, wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu, nadwaga. Zjawiska te są ze sobą ściśle powiązane. U chorych na cukrzycę stwierdza się dwukrotnie więcej zaburzeń gospodarki lipidowej i przypadków nadciśnienia tętniczego niż w ogólnej populacji amerykańskiej. Pod tym względem zespół metaboliczny odzwierciedla rozwój insulinooporności, która ma reperkusje w całym organizmie, zwłaszcza w postaci przyspieszenia rozwoju miażdżycy i powikłań sercowo-naczyniowych. Nie jest to bynajmniej błahostka, gdyż ogólna śmiertelność w ciągu 7 lat sięga 18% w przypadku zespołu metabolicznego związanego z cukrzycą typu 2, w porównaniu z 4,6% w przypadku jego braku.

Cukrzyca typu 2 jest zatem często częścią wielodyscyplinarnego podejścia do leczenia, opartego na insulinooporności jako całości, a nie tylko na kontroli glikemii.