5 rzeczy, które warto wiedzieć o przebarwieniach skóry

Brązowe plamy na skórze to coś, czego wszyscy się obawiamy. Ale czym one dokładnie są? Czy są niebezpieczne? Czy można je usunąć? 

Brązowe plamy są również znane jako plamy starcze, chociaż nie są bezpośrednio związane z wiekiem, plamy słoneczne lub lentigo. Są to małe plamki na skórze o różnej wielkości, które pojawiają się na obszarach skóry narażonych na działanie promieni słonecznych, takich jak twarz, dłonie, ramiona czy barki. Związane są one z nadmierną produkcją melaniny.

Brązowe plamy pojawiają się zwykle u osób po 40 roku życia, po latach ekspozycji na słońce. Jednakże, czasami mogą być one również widoczne u młodszych osób z powodu intensywnego lub długotrwałego narażenia.

Na ogół nie są one niebezpieczne dla zdrowia. Chociaż są one łagodne, należy jednak zachować czujność, ponieważ czerniak może zostać pomylony z lentigo i tylko dermatolog może odróżnić te dwa przypadki. Nie wymagają one żadnego leczenia, ale ze względów estetycznych można je uczynić mniej widocznymi.  Brązowe plamy należy odróżnić od pieprzyków, które rozwijają się na całym ciele, od rogowacenia łojotokowego (= zmiany skórne, które wyglądają jak ciemna brodawka) lub od czerniaka, szczególnie w jego postaci Dubreuilh, zwanego również złośliwym lentigo, który może rozwijać się szczególnie na twarzy i szyi.

Istnieją różne rodzaje brązowych plam

Brązowa plamka jest wynikiem hiperpigmentacji skóry, która staje się ciemniejsza niż obszar wokół niej. Powstaje w wyniku nadmiaru melaniny, rozmieszczonej nieregularnie.

Istnieją różne rodzaje plam:

• Melasma lub chloasma, lepiej znana jako maska ciążowa, nieodłącznie związana z zaburzeniami hormonalnymi;
• Actinic lentigo, lub lentigo słoneczne, które jest oznaką uszkodzenia skóry przez słońce;
• Lentigo senile, czyli plamy starcze;
• Plamy pozapalne, często po bliznach potrądzikowych, oparzeniach, tarciu itp.

Główne cechy charakterystyczne plam skórnych

• Owalne lub okrągłe, płaskie brązowe plamy, które pojawiają się na obszarach wystawionych na działanie promieni słonecznych.
• Brązowe plamy pojawiają się zazwyczaj na grzbietach dłoni, twarzy lub ramionach, czyli we wszystkich miejscach regularnie wystawianych na działanie słońca.

Osoby zagrożone

U niektórych osób brązowe plamy pojawiają się częściej niż u innych. Geny odgrywają rolę w ich wyglądzie. Osoby te mają zazwyczaj dość białą skórę, choć brązowe plamy mogą pojawiać się także na ciemniejszej skórze.

 Słońce ma wiele wspólnego z plamami?

Brązowe plamy na skórze u osób po 50 roku życia są bardziej związane z ekspozycją na słońce niż z podeszłym wiekiem. Pojawiają się na obszarach ciała narażonych na działanie promieni słonecznych: szyi, dekolcie, twarzy i dłoniach. Są one związane z nadmierną wrażliwością na słońce i nasilają się z wiekiem, dotykając znaczną większość osób o jasnej karnacji po 70 roku życia. Podobnie, inne brązowe plamy są często wynikiem ekspozycji na promieniowanie UV lub są przez nie pogłębiane. 

Pozbywanie się plam pigmentacyjnych: możliwe sposoby leczenia

Różne zabiegi mogą być stosowane w celu cofnięcia się lub zniknięcia brązowych plam:

• Kremy hipopigmentacyjne, które zmniejszają tworzenie się melaniny oraz kremy depigmentacyjne, które zanikają pigmentację. Przepisane przez dermatologa, należy je stosować tylko na plamy.
• Krioterapia, która polega na zastosowaniu ciekłego azotu, który zniszczy komórki i złuszczy skórę.
• Peeling, aplikacja kwasu na skórę, która złuszczy się, a następnie zregeneruje (raczej skuteczny na plamy, które nie są ustalone i znajdują się na naskórku).
• Laser, który wykorzystuje ciepło do usuwania powierzchniowej warstwy skóry poprzez jej spalenie.

Zapobieganie i monitorowanie brązowych plam

Przede wszystkim ważne jest odpowiedzialne podejście do promieni UV, które najczęściej są odpowiedzialne za powstawanie plam lub ich nasilenie. W tym celu należy unikać ekspozycji na słońce w godzinach 11-16 oraz długotrwałego przebywania na słońcu, a także stosować krem z indeksem 50+ na odsłonięte miejsca. Dotyczy to zarówno okresu przed, jak i po pojawieniu się plam, ponieważ ekspozycja na słońce spowoduje pojawienie się kolejnych. Można również regularnie stosować kremy zawierające witaminę E i polifenole.

Czy plamy są niebezpieczne?

Brązowe plamy są na ogół łagodne, ale powinny być konsultowane przez lekarza, ponieważ mogą przekształcić się w rogowacenie, marker ryzyka raka skóry. Dlatego ważne jest, podobnie jak w przypadku pieprzyków, aby w przypadku zmiany kształtu, wielkości, koloru lub w przypadku krwawienia skonsultować się ze specjalistą. W przypadku wątpliwości może być konieczne wykonanie biopsji w celu wykrycia ewentualnego nowotworu.